Η παιδοψυχολογία είναι ο κλάδος της ψυχολογίας που σχετίζεται με την μελέτη, αξιολόγηση και αντιμετώπιση της αναπτυξιακής πορείας του ατόμου από την βρεφική ηλικία ως την ενηλικίωση. Μελετά τους τομείς της ανάπτυξης που αφορούν την μάθηση, την σκέψη, την αντίληψη, την συμπεριφορά και τα συναισθήματα, ενώ αξιολογεί και αντιμετωπίζει θεραπευτικά τυχόν ελλείμματα στους τομείς που αναφέρονται παραπάνω(Wenar c. & Kerig. p.k., 2008).
Βάση των παραπάνω, ο ρόλος του παιδοψυχολόγου είναι διττός. Από τη μία μεριά, συμβουλευτικός, σε σχέση με τα στάδια της ανάπτυξης, τα σημαντικά ορόσημα και την αξιολόγηση των τυπικών συμπεριφορών των παιδιών, και από την άλλη, θεραπευτικός/ παρεμβατικός, μέσω της αντιμετώπισης της ψυχοπαθολογίας, η οποία συναντάται πολλές φορές στο δρόμο της ανάπτυξης, εκφραζόμενη μέσα από τις διάφορες διαταραχές της. Διαταραχές που σχετίζονται με την μάθηση, την αντίληψη, τη μνήμη αλλά και την συμπεριφορά του ατόμου, την συναισθηματική του ωρίμανση αλλά και την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού ή του εφήβου.
Ο συμβουλευτικός ρόλος του παιδοψυχολόγου
Η συμβουλευτική, αποτελεί μια ξεχωριστή μορφή θεραπευτικής παρέμβασης στον κλάδο της παιδοψυχολογίας και ασχολείται με μια συγκεκριμένη θεματολογία. Πιο συγκεκριμένα, ο συμβουλευτικός ρόλος του παιδοψυχολόγου χωρίζεται σε δύο κατηγορίες, στην συμβουλευτική γονέων και στην συμβουλευτική παιδιών και εφήβων.
Η συμβουλευτική γονέων αφορά την παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης προς τους γονείς παιδιών που ακολουθούν την τυπική ροή της ανάπτυξης, αλλά πιθανόν παρουσιάζουν δυσκολίες στη συμπεριφορά και την συναισθηματική ωρίμανση ή παιδιών που βρίσκονται στον άξονα της ψυχοπαθολογίας. Τα θέματα με τα ασχολείται είναι τα εξής:
- Εκπαίδευση γονέων σε στρατηγικές αντιμετώπισης των μη επιθυμητών συμπεριφορών του παιδιού, οι οποίες μπορεί να σχετίζονται με έντονη επιθετικότητα στο σχολείο ή στο σπίτι, μη ακολουθία κανόνων και σεβασμό των ορίων που έχουν θέσει η γονείς, συναισθηματική ανωριμότητα του παιδιού κ.α.
- Εκμάθηση στρατηγικών για την αντιμετώπιση δυσκολιών στην καθημερινότητα του παιδιού, όπως εκπαίδευση τουαλέτας, η ρουτινών υγιεινής.
- Παροχή υποστήριξης και ενδυνάμωσης γονέων παιδιών που βρίσκονται στο φάσμα της ψυχοπαθολογίας,. Συγκεκριμένα, ο παιδοψυχολόγος παρέχει υποστήριξη και ενδυνάμωση σε γονείς παιδιών που βρίσκονται στο φάσμα του Αυτισμού, παιδιών με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής, παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες, γενετικά σύνδρομα, αλλά και παιδιών που έχουν διαγνωσθεί με διαταραχές της προσωπικότητας και της συμπεριφοράς, όπως η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, οι αγχώδης διαταραχές, η παιδική και εφηβική κατάθλιψη, η διαταραχές της διαγωγής και όλες τις ψυχικές διαταραχές που σχετίζονται ή εμφανίζονται στην παιδική ηλικια.
- Εκπαίδευση γονέων στην κατανόηση των συναισθημάτων του παιδιού και εκμάθηση στρατηγικών συναισθηματικής αγωγής, οι οποίες θα βοηθήσουν το παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του με τυπικά αποδεκτούς τρόπους σε όλα τα πλαίσια, και να μάθει να κατανοεί και να αποδέχεται τα συναισθήματα των άλλων μέσα από την διαμόρφωση θετικών προτύπων των γονέων.
- Αντιμετώπιση από την πλευρά του γονέα μιας δυσμενούς συνθήκης για το παιδί με στόχο την εξομάλυνση της και την ψυχική υγεία αυτού αλλά και του παιδιού, όπως η περιπτώσεις διαζυγίων ή ενδοοικογενειακής βίας ή απώλειας σημαντικών προσώπων.
Ο θεραπευτικός/ Παρεμβατικός ρόλος του παιδοψυχολόγου
Όσον αφορά τον θεραπευτικό ρόλο του ψυχολόγου αυτός χωρίζεται σε δύο στάδια. Ένα σημαντικό και αρχικό στάδιο, το οποίο σχετίζεται με την δημιουργία και καθοδήγηση του παρεμβατικού ή θεραπευτικού προγράμματος, αποτελεί η ψυχολογική αξιολόγηση του βρέφους, του παιδιού ή του εφήβου. Συγκεκριμένα η αξιολόγηση αφορά:
- Λήψη ιατρικού ιστορικού που αφορά την περίοδο της κύησης, αλλά και του τοκετού καθώς και τυχόν παθολογίες που αντιμετωπίζει το παιδί
- Λήψη ψυχολογικού ιστορικού της οικογένειας το οποίο αφορά την ψυχική υγεία όλων τον μελών της οικογένεια που σχετίζονται με το ερχόμενο για θεραπεία άτομο
- Αξιολόγηση της γνωστικής ικανότητας, η οποία σχετίζεται με την ανάπτυξη των δομών της αντίληψης, της μνήμης, της σκέψης και της μάθησης
- Αξιολόγηση της προσωπικότητας, η οποία σχετίζεται με την δομή και τα χαρακτηριστικά της ιδιοσυγκρασίας του παιδιού
- Αξιολόγηση της συναισθηματικής ανάπτυξης του παιδιού, η οποία σχετίζεται με την αντίληψη, την κατανόηση και την έκφραση των συναισθημάτων
- Τον καθορισμό των σταδίων- σταθμών που θα πρέπει να έχει κατακτήσει το παιδί ανάλογα με την ηλικία.
- Ανάπτυξη γνωστικών δεξιοτήτων που αφορούν την αντίληψη, οπτική και ακουστική, και την μνήμη.
- Ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης μέσα από το συμβολικό παιχνίδι και την χρήση κοινωνικών ιστοριών ή άλλες θεραπευτικές τεχνικές
- Ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων του παιδιού
- Θεραπευτική αντιμετώπιση των συμπεριφορών που δημιουργούν δυσφορία στο παιδί η στο περιβάλλον και εκμάθηση κανόνων συμπεριφοράς
- Καθοδήγηση ομαδικών συνεδριών που σχετίζονται με την αυτόνομη διαβίωση των παιδιών, καθώς και την ένταξή τους στα διάφορα κοινωνικά πλαίσια ή την αντιμετώπιση δυσκολιών σε σχέση με μια ομάδα ή μια συγκεκριμένη μη επιθυμητή συμπεριφορα
Γούτσιου Ευανθία, Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου